19. Biennale architektury
"intelligens. naturalna. sztuczna. zbiorowa"
kurator - carlo ratti
DZIELNICA CASTELLO
Miejsce spotkania: Giardini della Biennale/Arsenale
Czas trwania wystawy: od 10 maja do 23 listopada 2025 r.
Dni prasowe: 8 i 9 maja 2025
Kurator wystawy „Inteligencja. Naturalna. Sztuczna. Zbiorowa” Carlo Ratti stwierdził: „Aby stawić czoła światu w płomieniach, architektura musi być w stanie wykorzystać całą inteligencję, która nas otacza”.
„Wystawa będzie próbą wytyczenia nowych szlaków na przyszłość, proponując szereg rozwiązań najbardziej palących problemów współczesności. Zgromadzi zbiór eksperymentalnych propozycji projektowych, inspirowanych definicją „inteligencji” jako zdolności do adaptacji do otoczenia przy wykorzystaniu ograniczonego zestawu zasobów, wiedzy lub władzy.
Carlo Ratti, architekt i inżynier, wykłada na Massachusetts Institute of Technology (MIT) i Politechnice Mediolańskiej. Jest dyrektorem Senseable City Lab i partnerem-założycielem studia architektoniczno-innowacyjnego CRA – Carlo Ratti Associati (Turyn, Nowy Jork, Londyn).
ARCHITEKTURA PAWILONÓW NARODOWYCH NA BIENNALE W WENECJI
DZIELNICA CASTELLO
Miejsce spotkania: Giardini della Biennale
Czas trwania zwiedzania: 1 godz (zaleca się połączyć ze zwiedzaniem wystawy)
Trasa śledzi etapy rozwoju historycznego miejsca wystawienniczego Biennale w Wenecji – Giardini della Biennale. Temat skupia się na chronologii budowy i analizie formalnej najciekawszych pawilonów narodowych. Autorami projektów są m.in. tacy architekci jak: Alvar Aalto, Sverre Fehn, Josef Hoffmann, Gerrit Thomas Rietveld, Carlo Scarpa, James Stirling i BBPR Group.
wenecja na początek
DZIELNICA SAN MARCO
Miejsce spotkania:
Plac Świętego Marka lub Campo San Giacomo di Rialto
Czas trwania zwiedzania: 2 godz
Koszt wycieczki: 180 euro do 10 osób
Klasyczny dwugodzinny spacer dla osób, które po raz pierwszy odwiedzają Wenecję i chcą poznać w pigułce historię miasta oraz podstawowe informacje o tym jak ono funkcjonuje.
Trasa obejmuje Plac Świętego Marka (można ją wzbogacić o wejście do Bazyliki Świetego Marka, informacje poniżej), następnie spacer uliczkami dzielnicy Świetego Marka aż do Mostu Rialto.
bazylika Świętego marka
DZIELNICA SAN MARCO
Miejsce spotkania: Plac Świętego Marka
Czas trwania zwiedzania:
Przedsionek i nawa główna: 30 min +
Złoty Ołtarz – 10 minut
Muzeum i taras bazyliki – 40 min
Zwiedzanie bazyliki z zewnątrz – 30 min
Dzwonnica Świętego Marka – 40 min
Historia Bazyliki Św. Marka sięga początków IX wieku, kiedy to relikwie Św. Marka Ewangelisty zostały przemycone z Aleksandrii w Egipcie do rodzącego się miasta na lagunie. Rozpoczął się bardzo przemyślany proces budowania tożsamości stolicy Serenissimy, która na przestrzeni kilkuset lat stała się największą potęgą morską w Europie. Bazylika, która pełniła funkcję kaplicy państwowej Pałacu Dożów, była świadkiem wielu kluczowych wydarzeń dla Republiki Weneckiej. Są one ukryte w niezwykłych mozaikach, bizantyjskich marmurach i unikalnych posadzkach.
pałac dożów
DZIELNICA SAN MARCO
Miejsce spotkania: Kolumna Świętego Marka
Czas trwania zwiedzania: 1,5 – 2 godz
Pałac Dożów to nie tylko rezydencja weneckich dożów, lecz przede wszystkim serce polityczne Republiki Weneckiej, gdzie przez setki lat rozstrzygały się dzieje Serenissimy. Klasyczna trasa prowadzi przez serię reprezentacyjnych sal, gdzie odbywały się posiedzenia różnych izb na czele z Wielką Radą i Radą Dzisięciu. W Pałacu Dożów zachowały się w nietkniętym stanie dzieła wybitnych szesnastowiecznych mistrzów: Tycjana, Veronesa, Tintoretta, którzy w wyrafinowany sposób wplatali propagandowy styl myślenia weneckich polityków. Jest to również okazja, aby przejść sławnym Mostem Westchnień do Nowych Więzień, gdzie na ścianach ciągle widać ślady po skazańcach. Zwiedzenie pałacu jest niezbędne, aby móc zrozumieć historię tej najdłużej istniejącej republiki w historii człowieka.
KOLEKCJA PEGGY GUGGENHEIM
DZIELNICA DORSODURO
Miejsce spotkania: Palazzo Venier dei Leoni
Czas trwania zwiedzania: 1,5 godz +
Jedna z najsłynniejszych kolekcji sztuki nowoczesnej na świecie. W 1948 roku mecenatka sztuki Peggy Guggenheim kupiła niedokończony XVIII-wieczny pałac nad Wielkim Kanałem i uczyniła go swoją rezydencją, do której przeniosła z Nowego Jorku unikalne kolekcje obrazów europejskich nurtów awangardowych, w tym kubizmu, futuryzmu, surrealizmu i ekspresjonizmu. Peggy to barwna postać, o której wciąż krąży wiele legend. Udało jej się jednak zdobyć sympatię Wenecjan, którzy nadali jej przydomek „Ostatniej Dogaressy”.
Carlo Scarpa i modernizm w Wenecji
Miejsce spotkania: do uzgodnienia
Czas trwania wycieczki: 2 godz.
Negozio Olivetti, Piazza San Marco
Fundacja Querini Stampalia
To idealna trasa dla miłośników modernizmu, która ma na celu odsłonięcie ukrytych pereł architektury i wzornictwa współczesnego w Wenecji. Carlo Scarpa, wybitny wenecki architekt obdarzony niebywałym zmysłem piękna oraz szacunkiem do tradycji, rzemiosła i maniakalną wrażliwością do najmniejszego detalu pozostawił niezwykle bogate dziedzictwo w całym regionie Veneto. Z ogromnym wyczuciem zestawiał ze sobą szlachetne materiały oraz ascetyczne formy modernistyczne z elementami natury charakteryzującymi to magiczne miasto: wodą, światłem i kolorem.
Muzeum Narodowe
Gallerie dell’Accademia
DZIELNICA DORSODURO
Miejsce spotkania: Campo della Carità przed wejściem do muzeum
Czas trwania wycieczki: 2 godz +
Gallerie dell’Accademia to najważniejsza pinakoteka w mieście mieszcząca się dawnej Szkole Caritasu. Trasa bardzo jasno obrazuje ewolucję malarstwa weneckiego, którego najważniejszą charakterystyką był kolor, kompozycja oraz ogromnych rozmiarów płótna tzw. teleri, a najważniejsi przedstawiciele to: Giovanni Bellini, Giorgione, Tycjan, Paolo Veronese i Jacopo Tintoretto. Każde z przedstawień kryje w sobie niebywałe historie, detale i symbolikę. Chcesz się dowiedzieć jak wyglądał Tycjan, albo kto był supermenem XVI wieku? Każde płótno odzwierciedla to zmianę sposób myślenia na przestrzeni wieków, wartości, którymi kierowało się społeczeństwo w danej epoce, a przede wszystkim pozwala poznać genialne cechy obserwatora każdego z artystów.
palazzo fortuny
Dom i pracownia Mariano Fortuny
DZIELNICA SAN MARCO
Miejsce spotkania: Campo San Beneto przed wejściem do muzeum
Czas trwania wycieczki: 1 godz.
Mariano Fortuny y Madrazo urodził się w Granadzie, ale w wieku osiemnastu lat osiadł w Wenecji. Dziecko sztuki, jego kreatywność nie znała granic: malarz, scenograf, stylista, wynalazca rewolucyjnego systemu oświetlenia, twórca tkanin i ubrań, które uczyniły go sławnym na całym świecie. Jego bogata rezydencja przechowuje wspomnienia jego eklektycznych działań.
Rialto
kupiecka część miasta
DZIELNICA SAN POLO
Miejsce spotkania: Campo San Bortolo
Czas trwania wycieczki: 2 godz.+
Opcjonalnie degustacja wina i cicchetti: 30 min +(nie jest wliczona do ceny zwiedzania)
Targ rybny czynny od wtorku do soboty do godz. 12.00
Punktem wyjścia jest Rialto, najważniejszy most w Wenecji, aby potem zatopić sie w ukrytych placykach i uliczkach kupieckiej dzielnicy San Polo. Kiedyś miejsca te tętniły życiem, zapachami, okrzykami w różnych, niezrozumiałych językach. Tutaj spotykali się handlarze przybywający z różnych stron świata: bogaci sprzedawcy luksusowych tkanin z Toscani, niemieccy złotnicy oraz kupcy z Bliskiego Wschodu handlujący rzadkimi przyprawami i barwnikami. W tej części miasta pozostały namacalne ślady po sklepach, szyldach hoteli, bankach, agencjach ubezpieczeniowych oraz ukrytej dzielnicy czerwonych świateł. Zwyczaj, który przetrwał po dzis dzień, to wybieranie świeżych ryb i owoców morza na targu rybnym. Nierozerwalnym rytuałem towarzyszącym zakupom jest kieliszek wina w towarzystwie przypadkowo spotkanego sąsiada lub znajomego.
Przedłużeniem spaceru może być degustacja wina oraz typowych weneckich przekąsek w jednym z historycznych weneckich barów.
bazylika santa maria gloriosa dei frari -
kościół franciszkański
DZIELNICA SAN POLO
Miejsce spotkania: do uzgodnienia
Długość zwiedzania: 30 min +
Zwiedzanie sugerowane przy okazji spaceru po dzielnicy Świętego Krzyża lub Świętego Pawła
Imponujących rozmiarów kościół franciszkański, potocznie zwany Frari, mieści w sobie osiem wieków historii: to miejsce pochówku dożów oraz generałów wojsk weneckich lecz również wybitnych twórców: Tycjana i Claudio Monteverde. Ogromna gotycka bazylika wypełniona jest dziełami Donatella, Belliniego, Tycjana, Longheny czy Canovy. Artefakty te uznawane są za kamienie milowe, które wyznaczyły ewolucję sztuki europejskiej.
kościół i wielka szkoła świętego rocha
DZIELNICA SAN POLO
Miejsce spotkania: do uzgodnienia
Długość zwiedzania: 1 godz min + –
Zwiedzanie sugerowane przy okazji spaceru po dzielnicy Świętego Krzyża lub Świetego Pawła
Zarówno kościół Świętego Rocha jak i bractwo laickie znane jako Wielka Szkoła Świętego Rocha to ukłon w stronę malarza Jacopo Tintoretto – ostatniego z genialnych mistrzów manieryzmu weneckiego. W tej pełnej przepychu siedzibie bractwa Tintoretto pracował przez 22 lata, dlatego gmach ten niekiedy określany jest jako „wenecka kaplica sykstyńska”. Dekoracja malarska w nowatorski sposób przedstawia historię życia Maryi i Chrystusa oraz niektóre sceny Starego Testamentu, które układają się w bardzo przejmującą opowieść o przezwyciężaniu trudności.
Nie dajcie się zwieść przez Muzeum Laonarda da Vinci, które znajduje się naprzeciwko Szkoły – to tylko chwyt marketingowy, który odwraca uwagę od bezdyskusyjnej perły późnego renesansu.
dzielnica cannaregio
Miejsce spotkania: do uzgodnienia w zależności od trasy
Czas trwania wycieczki: 2 godz.+
Kościoły i muzea: Madonna dell’Orto Kościół Gesuati Ca d’Oro
Gdy już zmęczysz się zgiełkiem dzielnicy Świętego Marka oraz znużą cię fakty historyczne warto wejść w labirynt uliczek w północnej części miasta. Cannaregio to jedno z moich ulubionych obszarów miasta, gdzie oddycha się jeszcze spokojnym i cichym życiem codziennym.
Historycznie obszary te były miejscem, gdzie współgrały ze sobą różne kultury oraz wyznania. To w Cannaregio zachowały się ślady po pierwszym w Europie, założonym w XVI wieku, gettcie żydowskim.
W pobliżu znajdują się liczne bary, gdzie skosztować można njlepsze w mieście cicchetti i zatrzymać się na lampkę wina lub spritza.
kościół Świętego Sebastiana
DZIELNICA DORSODURO
Miejsce spotkania: do uzgodnienia w zależności od trasy
Czas trwania wycieczki: 1 godz.+ –
Położony na uboczu w studenckiej części dzielnicy Dorsoduro Kościół Świętego Sebastiana to prawdziwa perła weneckiego malarstwa renesansowego. Przez wiele lat pracował tu pochodzący z Werony geniusz manieryzmu Paolo Caliari zwany Veronesem. Bardzo innowacyjny pod względem treści jak i formy cykl teleri – czyli olbrzymich rozmiarów obrazów olejnych na płótnie – to wprowadzenie Veronesa do jego niezwykle udanej kariery malarskiej w Wenecji.
Wenecja nocą
Miejsce spotkania: do uzgodnienia w zależności od trasy
Godziny zwiedzania: 19.00-22.00
Czas trwania wycieczki: 2 godz.+
Cena:
2 godz – 220 euro do 10 osób
110 euro każda dodatkowa godzina
Idealny spacer w czasie letnich upałów. Wieczorem miasto się wycisza i wyludnia, a temperatura pozwala na odkrywanie placów, gdzie rozkwita życie towarzyskie mieszkańców Wenecji, lub zacisznych uliczek i dziedzińców.
Śladem sławnych malarzy weneckich
Miejsce spotkania: do uzgodnienia
Długość zwiedzania: 2 godz +
Opcjonalnie wejście do Palazzo Fortuny: domu i pracowni katalońskiego artysty i projektanta okresu Secesji – Mariano Fortuny (opis poniżej)
Chcesz się dowiedzieć, gdzie mieszkali najwybitniejsi artyści weneccy: Tycjan, Jacopo Tintoretto, Paolo Veronese, Antonio Canal czy też sławni Wenecjanie: Giacomo Casanova, Elena Lucrezia Cornaro Piscopia? Którymi uliczkami chadzali pisarze: Iosif Brodski, Ezra Pound czy John Ruskin? Miejsca z nimi związane rozsiane są po całym mieście, więc potrzebne wam będą bardzo wygodne buty. Ale trasa ta jest warta zachodu, ponieważ zaszyjemy się w zaułki, w które na pewno byście nie weszli.
SUNSET EXPERIENCE - APERITIF NA POKŁADZIE ŁODZI ŻAGLOWEJ Z WIDOKIEM NA PLAC ŚWIĘTEGO MARKA
Miejsce spotkania: wyspa Certosa
Czas trwania rejsu: 2,5 godz
(ok. 18.00-20.30)
Cennik: 120 euro od osoby
(min. 4 osoby, max. 6 osób)
W cenę nie jest wliczona obecność przewodnika (dodatkowe 200 euro do podziału między wszystkich uczestników)y,
Minimalny wiek to 12 lat
Pozostaniecie na pokładzie przez całą długość rejsu
Sunset Experience to wycieczka po lagunie weneckiej, której punktem kulminacyjnym jest podziwianie zachodu słońca w Zatoce Świętego Marka naprzeciwko Dwóch Kolumn – sławnej barmy do miasta oraz Pałacu Dożów. Przepłyniemy również obok wysp Vignole, Murano i Giudecca oraz renesansowych fortyfikacji Sant’Andrea. Szef kuchni przygotuje na pokładzie aperitif z typowymi weneckimi chichetti. Jest to idealna propozycja dla par szukających romantycznych wrażeń lub grupy przyjaciół chcących wznieść toast o zachodzie słońca w tej wspaniałej scenerii.
DAYLIGHT - REJS ŁODZIĄ ŻAGLOWĄ PO LAGUNIE WENECKIEJ
Miejsce spotkania: wyspa Certosa
Czas trwania rejsu: 5 godz
(ok. 11.00-16.00)
Cennik: 200 euro od osoby
(min. 4 osoby, max 6 osób)
W cenę nie jest wliczona obecność przewodnika (dodatkowe 400 euro do podziału między wszystkich uczestników)
Minimalny wiek to 12 lat
Pozostaniecie na pokładzie łodzi przez całą długość rejsu
Daylight to rejs z obiadem przygotowanym na pokładzie przez profesjonalnego szefa kuchni i menu inspirowanym tradycją laguny weneckiej. Trasa rozciąga się między malowniczymi barenami i wyspami laguny północnej: Burano, Mazzorbo, Torcello i Sant’Erasmo. Ten charakterystyczny pejzaż pozwala wyobrazić sobie pierwsze osiedla ludzkie na piaszczystej lagunie w czasach powolnego upadku Cesarstwa Rzymskiego. Wycieczka ta pozwoli odkryć zapierające dech w piersiach piękno laguny z dala od tłumów starówki Wenecji.
